5 Sai Lầm Khi Sử Dụng Dầu Thủy Lực Và Cách Khắc Phục

Hệ thống thủy lực được ví như "cơ bắp" của máy móc công nghiệp, và dầu thủy lực chính là "máu" nuôi dưỡng hệ thống đó. Tuy nhiên, qua quá trình tư vấn cho hàng trăm nhà máy tại miền Đông như: Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai và TP.HCM, đội ngũ kỹ thuật An Phú Đức (APD) nhận thấy rất nhiều doanh nghiệp đang mắc phải những sai lầm nghiêm trọng trong vận hành, dẫn đến hỏng bơm, kẹt van và tốn kém hàng tỷ đồng chi phí sửa chữa.

Nếu bạn chưa nắm rõ các kiến thức căn bản về loại chất lỏng truyền động này, hãy tham khảo bài viết chi tiết: Dầu thủy lực là gì? Phân loại và bảng giá mới nhất  của APD trước khi đi sâu vào các vấn đề kỹ thuật dưới đây : 

Top 5 sai lầm khi dùng dầu thủy lực "giết chết" máy móc

Dưới đây là các lỗi phổ biến nhất mà bộ phận bảo trì thường gặp phải, được tổng hợp từ thực tế hiện trường:

1. Dùng sai độ nhớt (Viscosity Grade)

Đây là lỗi sơ đẳng nhưng tai hại nhất. Nhiều người quan niệm "nhớt nào cũng là nhớt", dẫn đến việc dùng lẫn lộn giữa ISO VG 32, 46 và 68.

+ Quá loãng (Độ nhớt thấp hơn khuyến cáo): Màng dầu không đủ dày để bôi trơn, gây ma sát lớn giữa các chi tiết kim loại, dẫn đến mài mòn bơm và rò rỉ áp suất (tụt áp).

​

+ Quá đặc (Độ nhớt cao hơn khuyến cáo): Gây cản trở chuyển động, làm bơm phải làm việc quá tải, sinh nhiệt cao, gây sụt giảm hiệu suất hệ thống và tiêu tốn điện năng.

Lời khuyên: Luôn tuân thủ chỉ số độ nhớt theo khuyến cáo của nhà sản xuất máy (OEM) và điều kiện nhiệt độ môi trường làm việc.

Hãy đọc ngay bài viết này nếu bạn chưa biết cách chọn độ nhớt dầu thủy lực chính xác nhất

2. Tự ý trộn lẫn các loại dầu khác nhau

Một sai lầm khi dùng dầu thủy lực cực kỳ nguy hiểm là châm thêm dầu mới vào dầu cũ khác thương hiệu, hoặc trộn dầu gốc khoáng với dầu tổng hợp. Mỗi hãng (Caltex, Mobil, Shell, Castrol, Total, Sinopec,...) sử dụng gói phụ gia hóa học và công nghệ sản xuất khác nhau. Khi trộn lẫn, các chất này có thể phản ứng, gây kết tủa, tạo cặn bùn (sludge) làm tắc nghẽn lọc và van điều khiển.

Hãy nên tham khảo tư vấn từ chuyên gia kỹ thuật của hãng trước khi pha trộn giữa các loại nhớt thủy lực.

3. Bỏ qua bước xả cặn và vệ sinh bể chứa

Chỉ thay dầu mà không vệ sinh bể chứa (tank) là việc làm vô nghĩa. Cặn bẩn, mạt kim loại và nước đọng dưới đáy bể sẽ ngay lập tức làm ô nhiễm lượng dầu mới vừa đổ vào. Điều này làm giảm tuổi thọ của dầu mới xuống chỉ còn 50-60%.

4. Không quan tâm đến hệ thống lọc dầu

Các hạt bụi siêu nhỏ (kích thước micron) mà mắt thường không thấy được chính là "sát thủ" gây xước nòng xy-lanh. Nhiều nhà máy để lọc dầu quá bẩn, tắc nghẽn khiến van bypass mở ra, đưa dầu bẩn trực tiếp vào hệ thống, gây hỏng hóc nghiêm trọng.

5. "Chạy cố" khi dầu đã quá hạn sử dụng

Vì tiết kiệm chi phí, nhiều đơn vị cố kéo dài thời gian thay dầu. Khi dầu bị oxy hóa (biến chất), nó mất khả năng bôi trơn và chống gỉ, biến thành axit ăn mòn các chi tiết máy từ bên trong.

Dấu hiệu nhận biết dầu thủy lực bị hỏng cần thay ngay

Để tránh sự cố dừng máy đột ngột (downtime), kỹ thuật viên cần nhạy bén phát hiện các dấu hiệu dầu thủy lực hỏng sau:

• Dầu đổi màu: Dầu chuyển sang màu đen đục hoặc nâu sẫm là dấu hiệu của sự oxy hóa nặng hoặc nhiễm bẩn muội than. Nếu dầu có màu trắng sữa (như cà phê sữa), chắc chắn dầu đã bị nhiễm nước (nhũ tương hóa).
• Xuất hiện bọt khí: Bọt khí nổi nhiều trên bề mặt hoặc dầu sủi bọt chứng tỏ hệ thống bị hở (lọt khí) hoặc dầu mất khả năng kháng bọt. Điều này dễ gây ra hiện tượng xâm thực (Cavitation) phá hủy bề mặt kim loại.
• Mùi khét khó chịu: Dấu hiệu dầu bị quá nhiệt (overheating) trong thời gian dài.
• Máy nóng và ồn bất thường: Khi tính năng bôi trơn giảm, ma sát tăng cao làm nhiệt độ dầu tăng vọt (trên 60-70°C), bơm phát ra tiếng kêu lạ.

(Chú thích: So sánh mẫu dầu thủy lực bị nhiễm nước (màu trắng sữa) và mẫu dầu mới tại phòng Lab đối chứng)

Quy trình bảo dưỡng dầu thủy lực chuẩn xác

Để tối ưu hóa chi phí vận hành (TCO - Total Cost Operation), việc bảo dưỡng dầu thủy lực cần chuyển từ "hư mới sửa" sang "bảo trì dự phòng". An Phú Đức khuyến nghị quy trình 4 bước:

1. Kiểm tra định kỳ (Monitoring): Kiểm tra mức dầu, màu sắc và nhiệt độ dầu hàng ngày.
2. Test mẫu dầu (Oil Analysis): Định kỳ 3-6 tháng, hãy lấy mẫu dầu gửi về các trung tâm kỹ thuật hoặc nhờ nhà cung cấp uy tín như An Phú Đức hỗ trợ test các chỉ số: độ nhớt, hàm lượng nước, cặn kim loại.
3. Lọc dầu di động: Nếu dầu còn tốt nhưng bị nhiễm bẩn, hãy sử dụng máy lọc dầu chuyên dụng để tách nước và cặn thay vì thay mới toàn bộ.
4. Thay thế đúng quy trình: Khi thay dầu, bắt buộc phải súc rửa bể chứa, thay lọc dầu mới và xả khí (air) trong hệ thống.

Case Study: Bài học từ khách hàng của An Phú Đức

Tình huống: Một nhà máy ép nhựa tại KCN VSIP 1 (Bình Dương) liên tục gặp sự cố bơm thủy lực bị kêu và áp suất không ổn định, dù họ khẳng định mới thay dầu cách đây 2 tháng.

Phân tích của APD: Khi đội ngũ kỹ thuật của An Phú Đức xuống khảo sát và lấy mẫu, chúng tôi phát hiện:

• Độ nhớt đo được là 55 cSt (trong khi họ đang dùng dầu 68).
• Hàm lượng kẽm (phụ gia chống mài mòn) rất thấp nhưng hàm lượng nước lại cao.

Nguyên nhân: Khách hàng đã mua nhầm lô dầu tái chế giá rẻ, nhãn mác không rõ ràng. Dầu này không có khả năng tách nước, dẫn đến nhũ hóa khi máy vận hành trong môi trường độ ẩm cao.

Giải pháp: An Phú Đức đã hỗ trợ súc rửa toàn bộ hệ thống, tư vấn chuyển đổi sang dòng Shell Tellus S2 MX 68 chính hãng. Kết quả sau 6 tháng: Máy chạy êm, nhiệt độ ổn định ở mức 50°C, không còn hiện tượng tụt áp.

Bài học: Việc chọn nhà cung cấp uy tín quan trọng hơn việc chọn dầu giá rẻ. Chi phí thay bơm đắt gấp 20 lần chi phí chênh lệch giá dầu.

! (Hình ảnh: Kỹ thuật viên An Phú Đức hỗ trợ kiểm tra, test mẫu dầu miễn phí cho khách hàng tại nhà máy)

Lời kết từ An Phú Đức

Việc tránh các sai lầm khi dùng dầu thủy lực và thực hiện quy trình bảo dưỡng đúng cách không chỉ giúp máy móc vận hành trơn tru mà còn tiết kiệm khoản ngân sách khổng lồ cho doanh nghiệp.

Tại An Phú Đức, chúng tôi không chỉ bán dầu nhớt, chúng tôi bán giải pháp bôi trơn toàn diện. Với kho hàng hơn 1000m² và đội ngũ kỹ thuật giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến những sản phẩm dầu thủy lực chính hãng (Shell, Castrol, Total...) kèm theo dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật 24/7.